Κατάστιχα

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 15, φφ.117r-123v

Επειδή, όπως παρατηρείται από μέλη της Κοινότητας, οι ιερείς του ναού του Αγίου Γεωργίου, λόγω έλλειψης ενημέρωσης και επίβλεψης, παραμελούν ορισμένα καθήκοντά τους, το Συμβούλιο των 40 και της Προσθήκης εγκρίνει έναν κανονισμό γραμμένο στην ελληνική και ιταλική γλώσσα. Στα 21 άρθρα του ορίζονται κανόνες υποχρεώσεων και γενικότερης συμπεριφοράς των ιερέων όπως : τέλεση των ιερών ακολουθιών, τήρηση του ορθόδοξου εκκλησιαστικού τυπικού, καθορισμός καθημερινών καθηκόντων, θέσεις των στασιδίων που οφείλουν να καταλαμβάνουν. Επίσης, στον κανονισμό γίνεται λόγος για τα άμφια, την ψαλμωδία και την επιμέλεια του ναού και των ιερών αντικειμένων του. Κυρώσεις προβλέπονται για τους ιερείς εκείνους που θα παραβιάζουν τα προβλεπόμενα από τον κανονισμό.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 33, φφ. 50r-54v

Στην ενότητα του καταστίχου που τιτλοφορείται «ballottazioni» (αρχαιρεσίες) συγκεντρώνονται περιληπτικώς αποφάσεις που αφορούν, κυρίως, εκλογικά ζητήματα της Ελληνικής Αδελφότητας (εκλεκτορικά σώματα, διαδικασίες ψηφοφορίας, εσωτερικοί κανονισμοί, θεσμικές ρυθμίσεις και τροποποιήσεις). Οι αποφάσεις αυτές λήφθηκαν τόσο από διοικητικά όργανα της Αδελφότητας (Capitolo Generale, Capitolo dei Quaranta e Ζonta) όσο και από αρχές της Βενετίας (Ρrovveditori del Comun, Consiglio dei Dieci, Capi del Consiglio dei Dieci). Στο αριστερό περιθώριο κάθε απόφασης σημειώνεται η ημερομηνία λήψης της ενώ στο δεξί δίνεται η παραπομπή στο κατάστιχο (Μariegola ή Capitolare) όπου έχει καταχωριθεί. Μέσα από τη σειρά αυτή των αποφάσεων είναι δυνατή η παρακολούθηση της εξέλιξης των διοικητικών θεσμών και του ιστορικού χαρακτήρα της Αδελφότητας.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 33, φφ. 18r-25v, 27r-28r, 86v-96v

Σε δύο ενότητες με τίτλο «Αrcivescovi di Filadelfia» (Μητροπολίτες Φιλαδελφείας) και «Reverendi Cappellani» (σεβάσμιοι εφημέριοι) συνοψίζονται αποφάσεις που αφορούν το ιερατείο της Ελληνικής Αδελφότητας σχετικά με τις εκλογές και τους διορισμούς των ιερέων, με τις υποχρεώσεις τους, με τις απολαβές και τις άδειές τους. Ρυθμίζονται επίσης οι σχέσεις του ανώτερου και του κατώτερου κλήρου με την Αδελφότητα και εξετάζονται ζητήματα τελετουργικού, συμπεριφοράς, πειθαρχίας και γενικότερης λατρευτικής ζωής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αποφάσεις που συνδέονται με την αρχιερατεία του Μελέτιου Τυπάλδου και με την ταραχώδη περίοδο που ακολούθησε.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 33, φφ. 44r-45r, 64r-65r, 69v, 143v-146v, 174v-175r, 194r-v, 237r-v

Στις ενότητες με τίτλο «Αrgenterie» (ασημικά), «Capitello della Βeata Vergine al ponte» (εικονοστάσι της Παναγίας στη γέφυρα), «Chiesa di San Giorgio» (ναός του Αγίου Γεωργίου), «Fabbriche» (οικοδομές, κτίσματα), «Ιmagini sacre» (ιερές εικόνες), «Μosaico» (ψηφιδωτό), «Ρitture» (ζωγραφική), συνοψίζονται αποφάσεις που αφορούν την ανέγερση, την ανοικοδόμηση, την εικονογράφηση, την ψηφοθέτηση και τα ασημικά του ναού του Αγίου Γεωργίου. Επίσης, καταγράφονται αποφάσεις της Αδελφότητας για εργασίες ανοικοδόμησης, κατασκευής και συντήρησης κτισμάτων μέσα και έξω από το «Campo dei Greci», όπως το καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου, το κτήριο της Αδελφότητας (Scuola), το Φλαγγινιανό, η γυναικεία μονή, το προσκυνητάρι της Παναγίας στη γέφυρα των Ελλήνων.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 33, φφ. 204r-205v, 294v

Στις ενότητες «Μaestri della Νazione», «Μaestri del Seminario Flangini», «Scuola per figlioli povere famiglie» συνοψίζονται αποφάσεις με τις οποίες ρυθμίζονται ζητήματα διορισμών, υποχρεώσεων και αποδοχών των δασκάλων της Ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας. Επίσης, στο πλαίσιο της φιλανθρωπικής της δραστηριότητας, η Αδελφότητα αποφασίζει την παροχή δωρεάν εκπαίδευσης σε άπορους μαθητές, πρόσφυγες από την Κρήτη (7 Δεκεμβρίου 1653)? αντίστοιχη απόφαση λαμβάνεται την 1η Ιανουαρίου 1792 για τέσσερις νεαρούς, από 6 έως 10 ετών, οι οποίοι προέρχονται από άπορες ελληνικές οικογένειες.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 33, φφ. 308r-312v

Στον κατάλογο περιλαμβάνονται τα ονόματα των προέδρων της Ελληνικής Αδελφότητας κατά τη χρονική περίοδο 1522–1802. Στο κείμενο σημειώνεται επίσης ότι οι πρόεδροι από το 1522 έως το 1524 καλούνταν Ρrocuratori, από το 1526 έως το 1570 Gastaldi και από το 1571 και εξής Guardiani.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 33, φ. 272r

Στην ενότητα που φέρει τον τίτλο «Scrigno reliquie» (λειψανοθήκη) καταγράφονται τρεις αποφάσεις του Συμβουλίου των Σαράντα και της Προσθήκης (Ζonta) της Eλληνικής Αδελφότητας για την κατασκευή μεταλλικών λειψανοθηκών. Με τις αυξανόμενες δωρεές ιερών λειψάνων κατά το 17ο αιώνα, ιδιαίτερα μάλιστα με την προσφορά του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μεθοδίου Μορώνη, τέθηκε και το ζήτημα της καλύτερης φύλαξής τους. Η Αδελφότητα αποφάσισε σε τρεις διαδοχικές χρονικές στιγμές (15 Απριλίου 1622, 19 Ιανουαρίου 1648 και 17 Μαρτίου 1684) να τοποθετήσει σιδερένιες θήκες φύλαξης λειψάνων στο Ιερό του ναού του Αγίου Γεωργίου, αρχικώς πάνω από την πύλη της Αγίας Προθέσεως και κατόπιν επάνω από την πύλη του Διακονικού.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 17, φφ. 9r-18v

Στο πλαίσιο της γενικότερης διοικητικής αναδιοργάνωσης της Ελληνικής Κοινότητας συστήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1820 τετραμελής επιτροπή η οποία θα εργαζόταν για τη σύνταξη ενός νέου καταστατικού. Στις 16 Φεβρουαρίου 1821 ο Σπυρίδων Καλούτσης, ο Κωνσταντίνος Καβάκος, ο Δημήτριος Κεφαλάς και ο Άγγελος Φορέστης, μέλη της παραπάνω επιτροπής, παρουσιάζουν το κείμενό τους. Σε 165 άρθρα, που διαιρούνται σε 10 κεφάλαια, το νέο καταστατικό ρυθμίζει τον τρόπο διοίκησης της Κοινότητας, τη διαχείριση των οικονομικών της, τη λειτουργία των ιδρυμάτων της. Το νέο καταστατικό εγκρίνεται κατά τη συνεδρία του Συμβουλίου των 40 της 11ης Μαρτίου 1821 με ψήφους 25 υπέρ και 3 κατά. Βάσει των διατάξεών του, το καταστατικό υπήρξε το σημείο αναφοράς για τη διοίκηση και λειτουργία της Κοινότητας σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα και έως τη ψήφιση του επόμενου καταστατικού (1917).

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 17, φφ. 71r-74v

Ο κανονισμός του Ελληνικού Κολλεγίου Φλαγγίνη αφορά θέματα σπουδών, λειτουργίας και πειθαρχίας. Ο κανονισμός περιέχει 9 κεφάλαια με συνολικά 72 άρθρα στα οποία ορίζονται η ηθική συμπεριφορά (άρθρα 1-5), η θρησκευτική αγωγή (6-11) και η πειθαρχία των μαθητών (12-15), η διάρκεια του σχολικού έτους, οι ώρες και οι ημέρες διδασκαλίας (16-19), το πρόγραμμα σπουδών (20-27), θέματα επιμέλειας των μαθητών (28-34), ζητήματα εξετάσεων (35-40), διακρίσεις και πιστοποιητικά σπουδών (41-72). Το έγγραφο υπογράφουν ο δάσκαλος και διευθυντής του κολλεγίου ιερομόναχος Θεοδώρητος Καρύδης, ο δάσκαλος Σπυρίδων Βλαντής και οι έφοροι της Κοινότητας Κωνσταντίνος Καβάκος και Άγγελος Φορέστης.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 3. Πρακτικά Συνεδριάσεων, Κατάστιχο 10, φφ. 6r-7r

Το Συμβούλιο των 40 συνέρχεται για να εκλέξει νέο Διοικητικό Συμβούλιο. Παράλληλα εγκρίνει την επιχορήγηση του νεωκόρου της εκκλησίας Αντωνίου Δαμιλά και άλλες διοικητικές δαπάνες. Αποδέχεται, τέλος, την ανάληψη της επιτροπείας του κληροδοτήματος του Λάμπρου Μαρούτση από τον εκάστοτε πρόεδρο της Αδελφότητας προκειμένου να διατεθούν τα χρηματικά ποσά που ο Μαρούτσης είχε αφήσει, σε εκπαιδευτικά ιδρύματα των Ιωαννίνων και των Σαλώνων, καθώς και σε μοναχές, ιερείς και φτωχούς στη Βενετία.