Έγγραφα

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 4. Γραμματεία, Θήκη 2β΄, φάκ. 96, έγγρ. 17

Μετά την κατάσχεση της περιουσίας της ελληνικής Κοινότητας, την κατάργηση του διοικητικού συμβουλίου της και το διορισμό του Lorenzo Tiepolo ως έκτακτου ιταλού επιτρόπου, ο τελευταίος ζητά από τους εκπροσώπους της Kοινότητας Απόστολο Βαλαβάνη και Κωνσταντίνο Σπύρο, καθώς και από το δικηγόρο P. Grimani, που ήταν υπεύθυνος για την κατάσχεση, να του παραδώσουν τη διαχείριση της Kοινότητας. Παρά την αμφισβήτηση της νομιμότητας των παραπάνω ενεργειών του ιταλικού κράτους, που εκφράζουν οι Βαλαβάνης και Σπύρος, και παρά την αντίρρηση του Grimani να παραδώσει την περιουσία και τη διοίκηση της Kοινότητας χωρίς να έχει προηγουμένως απαλλαγεί επίσημα από τα καθήκοντά του, ο Tiepolo καταλαμβάνει την έδρα της Kοινότητας και αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει τις διαδικασίες ανάληψης των νέων καθηκόντων του με κάθε νόμιμο τρόπο.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 4. Γραμματεία, Θήκη 2γ΄, φάκ. 133, έγγρ. 3

Ο Κωνσταντίνος Μέρτζιος ενημερώνει τον ιταλό επίτροπο της ελληνικής Κοινότητας Bruno Gallo για την κατάσταση εγκατάλειψης, στην οποία έχουν περιέλθει τόσο το Αρχείο της Κοινότητας όσο και οι εικόνες που φυλάσσονται σε αυτό και σε γειτονικούς χώρους. Προτείνεται η συγκέντρωση των εικόνων στη μεγάλη αίθουσα της κοινότητας, η συντήρησή τους και η έκθεσή τους σε ύψος κατάλληλο για να τις θαυμάζουν οι επισκέπτες.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, έγγρ. 41

Ο νέος έκτακτος επίτροπος της ελληνικής Κοινότητας Bruno Gallo παραλαμβάνει την περιουσία της από τον προηγούμενο επίτροπο Sebastiano Tecchio, ενώπιον επιτροπής που αποτελείται από έναν εκπρόσωπο του νομάρχη της Βενετίας, από τον αρχιμανδρίτη Ειρηναίο Κελάδη και από το γραμματέα, τον οικονόμο, το φύλακα κι έναν υπάλληλο της Κοινότητας. Σύμφωνα με παλαιότερες απογραφές διαπιστώνεται η ύπαρξη ακαταλογογράφητων περιουσιακών στοιχείων, που αγοράστηκαν πρόσφατα, αλλά και η απώλεια ορισμένων αντικειμένων από φθορά, πωλήσεις ή κλοπές· οι τελευταίες αποδίδονται στην αδυναμία φύλαξης της περιουσίας που είχε μείνει στο ναό και στα κτήρια της Κοινότητας κατά την προσωρινή μεταφορά του γραφείου της στη Φλωρεντία (27 Μαρτίου-28 Οκτωβρίου 1918). Στον νέο επίτροπο παραδίδονται επίσης τα έγγραφα που αφορούν τα οικονομικά της Κοινότητας.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 4, έγγρ. 2

Κατάλογος των ιερών σκευών της ελληνικής Αδελφότητας του αγίου Νικολάου, η οποία έδρευε στο ναό του Αγίου Βλασίου. Τα αντικείμενα τα χρησιμοποιούσαν οι έλληνες ιερείς κατά την τέλεση του ορθόδοξου λατρευτικού τυπικού. Στην πραγματικότητα το έγγραφο αφορά την κινητή περιουσία της Αδελφότητας το 1501, καθώς όπως δηλώνεται στο αριστερό περιθώριο του κειμένου, πρόκειται για αντίγραφο δύο παλαιοτέρων ευρετηρίων, τα οποία καταχωρήθηκαν στα βιβλία της Αδελφότητας στις 2 Μαρτίου 1501. Μεταξύ των κινητών που καταγράφονται μνημονεύεται και η Mariegola, ο καταστατικός δηλαδή χάρτης της Αδελφότητας, δύο ευαγγέλια καθώς και τρία λείψανα αγίων, ένα από τα οποία του αγίου Νικολάου.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 4, έγγρ. 4

Ο απερχόμενος γαστάλδος της ελληνικής Αδελφότητας Arseni Stelini (Αρσένιος Στελίνης) και ο βικάριος Baxejo (Βασίλειος Βάρελης) τον Απρίλιο του 1518 όταν παραδίδουν στη νεοεκλεγμένη Banca (διοικητικό συμβούλιο) συντάσσουν ένα ευρετήριο όπου καταγράφεται η κινητή περιουσία της Αδελφότητας. Το ευρετήριο παραλαμβάνει ο νέος γαστάλδος Nicolo Talasino (Νικόλαος Θαλασσινός) και ο βικάριος Andrea Dazeta. Στο ευρετήριο αυτό καταγράφονται για πρώτη φορά τα βιβλία που τηρούσε η Αδελφότητα και αποτέλεσαν τον πυρήνα γύρω από τον οποίο συγκροτήθηκε το Αρχείο της Αδελφότητας. Τα βιβλία αυτά φυλάσσονταν σε μία κασέλα από ξύλο καρυδιάς.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 4, έγγρ. 49

Κατάλογος στον οποίο καταγράφονται οι 10 εικόνες και οι 4 προσωπογραφίες που κοσμούσαν την οικία του μητροπολίτη Φιλαδελφείας. Οι προσωπογραφίες ήταν των Cicogna, Foscarini, Βησσαρίωνα και Αριστοτέλη. Ο κατάλογος συσχετιζόμενος με άλλο ευρετήριο, πρέπει να χρονολογηθεί στα 1647 και ο μητροπολίτης Φιλαδελφείας στον οποίο αναφέρεται είναι ο Αθανάσιος Βαλεριανός.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 4, έγγρ. 48

Αναλυτική καταγραφή των εβδομηνταδύο εικόνων που βρίσκονταν στο κτίριο της Scoletta, στο ναό του αγίου Γεωργίου και στη μονή των Ελληνίδων μοναχών. Οι εικόνες καταγράφονται ανάλογα με το μέρος στο οποίο βρίσκονταν. Αναφέρονται το θέμα της εικόνας και μία μικρή περιγραφή, τα ονόματα των δωρητών και σε δύο περιπτώσεις η τεχνοτροπία. Δεν γίνεται καμία αναφορά στα ονόματα των ζωγράφων και στην αξία των εικόνων. Το ευρετήριο είναι αχρονολόγητο αλλά χρησιμοποιώντας ως terminus postquem την αναφορά στη μονή των Ελληνίδων, τοποθετείται χρονολογικά στα τέλη του 17ου αιώνα, οπότε κατασκευάστηκε η μονή.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 3, έγγρ. 4

O έφορος των μουσείων και έργων τέχνης της Bενετίας, Vittorio Moschini, πρότεινε στην Kοινότητα να μεριμνήσει με έξοδα της εφορίας για τη φύλαξη των πολύτιμων αντικειμένων της (χειρόγραφα, εικόνες και άλλα), με σκοπό να προστατευτούν από τους κινδύνους του πολέμου. O έκτακτος επίτροπος της Kοινότητας, Bruno Gallo, αποδέχθηκε την πρόταση του εφόρου στις 18 Mαρτίου 1943. Στις 24 του ίδιου μήνα συντάσσεται το ευρετήριο των αντικειμένων που θα παραδίνονταν προς φύλαξη (για κάθε αντικείμενο σημειώνεται εκτός από τον αύξοντα αριθμό και ο αριθμός που έχει στο γενικό ευρετήριο κινητής περιουσίας της Κοινότητας του 1904), ενώπιον του οικονόμου της Kοινότητας Σέργιου Λυκούδη και του εκπροσώπου του εφόρου, Angelo Pavan.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 2, έγγρ. 2

Mε απόφασή του, στις 7 Aπριλίου 1915, ο έκτακτος επίτροπος Sebastiano Tecchio ανέθεσε στο γλύπτη Oρέστη Λυκούδη να μεριμνήσει για τη διασφάλιση των πολύτιμων αντικειμένων της Kοινότητας, κατά τη διάρκεια του πολέμου. Oι εργασίες συσκευασίας και τοποθέτησης σε κιβώτια εικόνων, χειρογράφων, αμφίων και άλλων ιερών αντικειμένων και εγγράφων που βρίσκονταν στο Αρχείο καθώς και η ευρετηρίασή τους άρχισαν στις 15 Απριλίου και ολοκληρώθηκαν στις 10 Mαΐου. Kατά την καταγραφή, στα παραπάνω αντικείμενα σημειώθηκαν οι αριθμοί του ευρετηρίου του 1904 καθώς και οι αριθμοί της νέας ευρετηρίασης. Mετά από συνεννοήσεις μεταξύ του Oρέστη Λυκούδη και του Barbantini, διευθυντή του εκθεσιακού χώρου του Palazzo Pesaro, τα κιβώτια με το πολύτιμο περιεχόμενο της Kοινότητας τοποθετήθηκαν στις 25 Mαΐου σε αίθουσες του ισογείου του Palazzo Pesaro.

AEIB, Α΄. Οργάνωση - λειτουργία, 5. Ευρετήρια, Θήκη 1, φάκ. 1, έγγρ. 38

Το 1908, μετά από διαμάχες που είχαν ξεσπάσει στους κόλπους της Kοινότητας, το δικαστήριο της Bενετίας αποφάσισε να θέσει την κινητή και ακίνητη περιουσία της Kοινότητας σε συντηρητική κατάσχεση την οποία ανέθεσε στο συμβολαιογράφο Pasquale Grimani. Ενώπιον του κατασχέτη, ενός δικαστικού κλητήρα και μελών της Kοινότητας, συντάχθηκαν από τις 16 Iουλίου έως τις 22 Aυγούστου του 1908 τα πρακτικά της κατάσχεσης, στα οποία περιέχεται ευρετήριο των αντικειμένων και των εγγράφων που περιήλθαν στη δικαιοδοσία του Grimani.